Κυριακή 11 Φεβρουαρίου 2018

Αφιέρωμα: Κάρολος Κουν 1908 – 1987

Δημιουργός τέχνης και παιδαγωγός του θεάτρου. Γεννήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1908 στην Προύσα. Ο πατέρας του, Ερρίκος Κοέν, πάμπλουτος έμπορος και κοσμοπολίτης, ήταν κατά το ήμισυ έλληνας χριστιανός και κατά το άλλο ήμισυ γερμανοπωλονοεβραίος. Η μητέρα του, Μελπομένη Παπαδοπούλου, ήταν ελληνίδα χριστιανή ορθόδοξη.

Οι γονείς του απουσίαζαν συχνά από το σπίτι, κάποια στιγμή χώρισαν και πολύ αργότερα η μητέρα του ξαναπαντρεύτηκε ένα μακρινό συγγενή της. Μοναχικό παιδί, ο Κάρολος μεγάλωσε σ' ένα αστικό σπίτι, με πρωσογερμανίδα γκουβερνάντα, μ' έναν παπά και μια καθηγήτρια πιάνου ανάμεσα στους κατ' οίκον διδασκάλους. Από πολύ μικρός άρχισε να ξεδιπλώνει τα καλλιτεχνικά του χαρίσματα. Σχημάτιζε μελωδίες στην πιανόλα του σαλονιού. Έκοβε τα μοντέλα από τα περιοδικά μόδας της μητέρας του κι έκανε θέατρο. Τα έπιπλα του σαλονιού ήταν το σκηνικό που έπλαθε η φαντασία του. Οι πολυθρόνες γίνονταν βράχοι και τα χαλιά θάλασσα. Πιο πολύ, όμως, του άρεσε να ζωγραφίζει με νερομπογιές.

Τα χρόνια της εφηβείας του τα πέρασε εσώκλειστος στην αμερικανική Ροβέρτειο Σχολή της Κωνσταντινούπολης, με παιδιά από τα Βαλκάνια. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, η ελληνική μειονότητα της Ροβερτείου Σχολής στερήθηκε τη διδασκαλία της μητρικής γλώσσας. Στον θεατρικό όμιλο Robert College Ρlayers Οfficers, ο Κάρολος εκτελούσε χρέη γραμματέα και συμμετείχε στις παραστάσεις, διαπρέποντας κυρίως στους γυναικείους ρόλους. Όταν αποφοίτησε το 1928, όλα είχαν αλλάξει στην Πόλης. Ακόμη και οι συγγενείς του δεν έμεναν πια εκεί. Τον ίδιο χρόνο ο Κουν έφυγε για να σπουδάσει Αισθητική στη Σορβόννη και το 1929 εγκαταστάθηκε με τη μητέρα του στην Ελλάδα. Έπιασε δουλειά ως καθηγητής Αγγλικών στο Κολέγιο Αθηνών, όπου άρχισε να κάνει τις πρώτες θεατρικές παραστάσεις με τους μαθητές του, με μικρά σκετς που έγραφε ο ίδιος. Παράλληλα, τα βράδια παρέδιδε μαθήματα αγγλικών στο σύλλογο Εθνικής Τραπέζης για να ενισχύει τα οικονομικά του. Μετά τον πόλεμο, ο πατέρας του είχε καταστραφεί οικονομικά.

Στο μεταξύ, καθοριστική για τον Κουν υπήρξε η γνωριμία του με τον Φώτη Κόντογλου. Όπως έλεγε ο ίδιος, τον βοήθησε να γνωρίσει την Ελλάδα, να νιώσει το ξάνοιγμα προς κάθε τι το Ελληνικό... 


Μπέρτολτ Μπρεχτ, Ο τρόμος και η αθλιότητα του Γ Ραϊχ, 1975. Πρόβα. 
Σε μια προσπάθεια να μεταφέρει επί σκηνής το αίτημα της επιστροφής στο ρωμαίικο, τον χειμώνα του 1933 ιδρύει, μαζί με τον Γιάννη Τσαρούχη και τον δημοσιογράφο Διονύσιο Δεβάρη, τη Λαϊκή Σκηνή. Από τη δραματική σχολή που στεγάζεται σ' ένα εγκαταλελειμμένο καμαρίνι του Δημοτικού Θεάτρου, θα προκύψει ο βασικός πυρήνας του θιάσου.

Στην εναρκτήρια παράσταση της Ερωφίλης του Χορτάτση, στις 20 Απριλίου '34 στο Θέατρο Ολύμπια, ο Κουν τοποθετεί τους ηθοποιούς σύμφωνα με τις αγιογραφίες του Κόντογλου και τους φωτίζει σαν από φως καντηλιού. Στα δύο χρόνια της λειτουργίας της η «Λαϊκή Σκηνή» θα παρουσιάσει ακόμη τα έργα: «Άλκηστη», «Πλούτος», «Ο κατά φαντασίαν ασθενής» και τα «Παντρολογήματα».

Το 1938 εγκαταλείπει το Κολέγιο και συνεργάζεται με τους θιάσους της Κυρίας Κατερίνας και της Μαρίκας Κοτοπούλη. Όμως, το όνειρο του ήταν να δημιουργήσει τη δική του μόνιμη, αφοσιωμένη ομάδα, να φτιάξει ηθοποιούς που να βλέπουν το θέατρο ως λειτούργημα και όχι ως επαγγελματική ενασχόληση. Το όνειρό του αυτό έγινε πραγματικότητα το 1942, ιδρύοντας μέσα στο σκοτάδι της γερμανικής κατοχής το Θέατρο Τέχνης. Στο δωμάτιο μιας αυλής της οδού Ζωοδόχου Πηγής 9 ξεκίνησε τις πρόβες στην «Αγριόπαπια» του Ίψεν, με μαθητές της Σχολής το Β. Διαμαντόπουλο, το Δ. Καλλέργη, τον Π. Ζερβό, τη Β. Μεταξά, την Κ. Λαμπροπούλου και με τον ίδιο σκηνοθέτη και ηθοποιό. Τις παραστάσεις του τις έδινε σε διάφορα θέατρα, κυρίως στο θέατρο Κώστα Μουσούρη και το καλοκαίρι σε διάφορα θερινά που του παραχωρούσαν.

Οι οικονομικές δυσχέρειες τον ανάγκασαν να αναστείλει τις δραστηριότητες του Θεάτρου Τέχνης το 1950. Τότε κλήθηκε να σκηνοθετήσει στο Εθνικό Θέατρο, όπου ανέβασε πέντε έργα: «Ερρίκος Δ'», «Άνθρωποι και ποντίκια», «Οι τρεις αδερφές», «Όνειρο καλοκαιρινής νυκτός», «Ο θείος Βάνιας».

Το 1959 παρουσίασε στο Φεστιβάλ Αθηνών τους «Όρνιθες», στο Ηρώδειο. Η παράσταση διακόπηκε από τις έξαλλες διαμαρτυρίες και τα γιουχαΐσματα του κοινού, ενώ η κυβέρνηση επενέβη δραστικά. Τρία χρόνια αργότερα, στο Φεστιβάλ των Εθνών στο Παρίσι, οι «Όρνιθες» του βέβηλου Κουν μοιράστηκαν το πρώτο βραβείο με το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας. Οι κριτικές ήταν διθυραμβικές. Παρότι κέρδισε την εκτίμηση και την αποδοχή στην Ευρώπη, ενώ στο τόπο του εισέπραττε την περιφρόνηση και το χλευασμό, αρνήθηκε όλες τις προτάσεις που του έγιναν για να σκηνοθετήσει στα μεγαλύτερα θέατρα της Ευρώπης και της Αμερικής. Η μοναδική φορά που δέχτηκε ήταν το 1967, που σκηνοθέτησε στο Στράτφορντ «Ρωμαίος και Ιουλιέττα». Η πρόσκληση ήταν από το Βασιλικό Σαιξπηρικό θέατρο της Αγγλίας. Ήταν ο δεύτερος σκηνοθέτης μέσα σε τριάντα χρόνια που τον καλούσαν να σκηνοθετήσει σ' αυτό το θέατρο. Η αγγλική κριτική χαρακτήρισε την παράσταση ως την καλύτερη Σαιξπηρική της τελευταίας δεκαετίας.
Η Μεγάλη Πορεία άρχισε από το 1954, οπότε ξανάστησε το θέατρο Τέχνης, στη δική του πια μόνιμη στέγη στο κυκλικό Υπόγειο της Στοάς Ορφέως. Μέσα από το «Υπόγειο των θαυμάτων», κάτω από τη σοφή, εμπνευσμένη καθοδήγηση του, βγήκαν ηθοποιοί, σκηνοθέτες, συγγραφείς, μουσικοί, σκηνογράφοι. Το ελληνικό θέατρο είναι σπαρμένο με πνευματικά του τέκνα: Διαμαντόπουλος, Χατζηαργύρη, Καλλέργης, Ζερβός, Ζαβιτσιάνου, Λυμπεροπούλου, Φερτής, Μιχαλακόπουλος, Καρακατσάνης, Πιττακή, Κοταμανίδου, Χρυσομάλλης, Αρμένης, Μπάκας, Λαζάνης, Γκιωνάκης, Κουγιουμτζής. Παιδιά του ήταν οι στενοί του συνεργάτες, ο Πλωρίτης, ο Χατζηδάκης, ο Τσαρούχης, ο Σταματίου, ο Σεβαστικόγλου. Δικά του παιδιά είναι και οι περισσότεροι ηθοποιοί του Κυπριακού Θεάτρου.

Το 1980 το θέατρο Τέχνης μπήκε στην Επίδαυρο με τη μεγαλειώδη παράσταση της τριλογίας «Ορέστεια» του Αισχύλου. Με παραστάσεις αρχαίου δράματος όργωσε την Ευρώπη και γύριζε πάντα στην Ελλάδα θριαμβευτής. Στις αρχές του 1985 απέκτησε και δεύτερη θεατρική αίθουσα στην Πλάκα, με τη βοήθεια της Πολιτείας. Όταν άρχισε να ανασαίνει οικονομικά και να απολαμβάνει τους καρπούς των κόπων 50 χρόνων, η υγεία του είχε πλέον κλονιστεί. Στις 8 Φεβρουαρίου 1987 εισήχθη στο νοσοκομείο «Υγεία» με έντονους πόνους στο στήθος. Άφησε την τελευταία του πνοή το βράδυ της 14ης Φεβρουαρίου, την ώρα ακριβώς που θα δινόταν η πρεμιέρα του έργου «Ο ήχος του όπλου» της Λουλας Αναγνωστάκη, που λίγο καιρό πριν είχε αρχίσει να σκηνοθετεί στο «Υπόγειο», στο Θέατρο Τέχνης.

Ο Γιάννης Σηφάκης με ερώτηση στη Βουλή υπέρ της αποκατάτασης της αδικίας σε βάρος του Δήμου Αλμωπίας που μετά τον Καλλικράτη δεν χαρακτηρίζεται ορεινός Δήμος

Ο Γιάννης Σηφάκης με ερώτηση στη Βουλή υπέρ της αποκατάστασης της αδικίας σε βάρος του Δήμου Αλμωπίας που με τον Καλλικράτη δεν έχει χαρακτηριστεί ορεινή περιοχή.

Το όνομα δεν πρέπει να δοθεί στα Σκόπια - του Ιωάννη Καλαϊτζίδη

Το σάπιο πολιτικό σύστημα δια μέσω των ιερατείων των τραπεζών, της πολιτικής και των κομμάτων , χωρίς να λογοδοτούν στο λαό, όπως πρέπει σε μια πραγματική δημοκρατία και όχι δημοκρατία κατ’ επίφαση, αφού πούλησε όλο το δημόσιο και φυσικό πλούτο της χώρας μας στο νεοταξικό κεφάλαιο, (βλ. ΤΑΙΠΕΔ), τώρα βιάζεται να πουλήσει και το όνομα της Μακεδονίας στα Σκόπια, (μεγαλύτερη παραχάραξη στην Ιστορία). Μια επιλογή που απευχόμαστε να πραγματοποιήσει η σημερινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.

Οι δηλώσεις Τσίπρα για σύνθετη ονομασία ergaomnes είναι εντελώς ξεπερασμένη πλέον από τα γεγονότα, καθώς δεν απαντάει σε δύο βασικά ζητήματα: τις επεκτατικές βλέψεις των σκοπιανών έναντι της Βόρειας Ελλάδας συνολικά και το ζήτημα του ονόματος που τις εκφράζει και τις επισημοποιεί. Η αναφορά επίσης του πρωθυπουργού πως θα προταχθεί το ζήτημα του αλυτρωτισμού είναι επίσης ασαφής, καθώς δεν προσδιορίζεται πώς θα διασφαλιστεί κάτι τέτοιο. Με αλλαγή των ονομάτων λεωφόρων των Σκοπίων; Θα πρέπει να κατανοήσουν οι νεοταξίτες πολιτικοί, από όπου κι αν προέρχονται, το ζήτημα του ονόματος δεν είναι ζήτημα εθνικιστικής ρομαντικής εμμονής , όπως πάει να το περάσει η σημερινή άκρως νεοταξική κι επικίνδυνη κυβέρνηση με τα παπαγαλάκια –δημοσιογράφους που την υπηρετούν. Το όνομα είναι το όχημα του ιμπεριαλισμού, η καρδιά του αλλυτρωτισμού των σκοπιανών διότι θα τους δώσει την ευκαιρία στη συνέχεια να εγείρουν θέμα Μακεδονικού Έθνους, με πολλούς ανιστόρητους , δυστυχώς κι εντός Ελλάδας, οι οποίοι αυτή τη στιγμή χαίρονται κρυφίως, παρόλο επίσης που γνωρίζουν οι Σλάβοι ότι δεν έχουν καμιά σχέση με τη Μακεδονία( Γκλικόρωφ και βέβαια χιλιάδες άλλες σελίδες ιστορίας). Βέβαια είναι τεράστιο λάθος της κυβέρνησης να εμμένει στο σύνταγμα, το οποίο στο τέλος οι σκοπιανοί μπορούν να το αλλάξουν και φυσικά μετά κάποια χρόνια να το ξαναλλάξουν, καθώς θα το χρησιμοποιήσουν κι ως ένδειξη καλής θέλησης, στην διαπραγματευτική διαδικασία, αρκεί και η Ελλάδα να κάνει πίσω για το όνομα. ΌΛΑ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΤΟ ΌΝΟΜΑ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΑΛΛΑΖΕΙ. Η κυβέρνηση δεν πρέπει να υποχωρήσει στο όνομα ενός κρατιδίου που τελεί υπό διάλυση και υπακούει στα κελεύσματα των Τούρκων.

Το βαριά ασθενές πολιτικό σύστημα, το οποίο παρέδωσε τη χώρα αναίμακτα, (ναι γι’ αυτό μονάχα μπορεί να καυχάται) έρχεται να προσθέσει στην κοινωνική-οικονομική και πολιτική κρίση, την οποία δημιούργησε εδώ και χρόνια το ίδιο, και την κρίση στα εθνικά μας ζητήματα. Η Αλβανία, όπως και τα Σκόπια, υποκινούμενη από τους Τούρκους και άλλους δυστυχώς «συμμάχους» μας, θέτει ζήτημα τσάμηδων, και πιέζει τον ελληνισμό της Β. Ηπείρου που είναι εντελώς απροστάτευτοι. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε ότι εάν διαθέταμε εθνική στρατηγική ως Κράτος θα μπορούσαμε κι έπρεπε να προστατέψουμε τα αδέρφια μας στη Β. Ήπειρο το 1994.

Μέσα σ’ αυτήν την αστάθεια που δυστυχώς επιδεινώνεται η Ελλάδα θα παραχωρήσει στα Σκόπια τη δυνατότητα να ονομάζονται Μακεδονία και κατά συνέπεια να εγείρουν και θέμα μακεδονικού έθνους . Δηλαδή κ.Κοτζιά δεν μας φτάνει η αμφισβήτηση της κυριαρχίας στο Αιγαίο και στην Ήπειρο, θα προσθέσουμε σ’ αυτά όλο ικανοποίηση και την Μακεδονία; Όσοι ενδοτικοί, δήθεν ρεαλιστές πολιτικοί, βιάζονται να υπογράψουν τη συμφωνία, θα προκαλέσουν μια λιβανοποίηση της Μακεδονίας, άρα μετά την κατάρρευση του άρρωστου πολιτικού συστήματος που έρχεται σύντομα, θα λογοδοτήσουν ως έσχατοι προδότες.

Αυτοί οι δήθεν ρεαλιστές πολιτικοί δεν είναι τίποτα άλλο παρά αλλοτριωμένα παπαγαλάκια της νεοταξικής αντίληψης για τα έθνη, όπου θεωρούν το έθνος μια πολύ αδύναμη έννοια . Μάλιστα ορισμένοι από αυτούς (Ερικ Χομπσμπαουμ,) δήθεν μέγας Άγγλος ιστορικός , θεωρεί ότι το Ελληνικό έθνος δημιουργήθηκε μετά τη δημιουργία του Ελληνικού κράτους στα 1832. Δυστυχώς αυτούς ακούν και πολλά εγχώρια παπαγαλάκια που θέλουν να αποκαλούνται και διανοούμενοι και έτσι έχουν επηρεάσει πολλούς πολιτικούς μας (Γ. Κοντογιώργης). Με απλά λόγια στο σημείο αυτό, θέλουμε να εξηγήσουμε κατά την ταπεινή μας άποψη, πως διαμορφώνουν οι «ρεαλιστές» πολιτικοί τις απόψεις τους, οι οποίοι εκλαμβάνουν τη λαϊκή αντίδραση ως εθνικιστική γραφικότητα, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για την συνειδητοποίηση ενός σοβαρού εθνικού προβλήματος. Η ρεαλιστική αντίληψη της κατάστασης θα υποστήριζε ότι η Ελλάδα δεν έχει κανένα απολύτως λόγο να εμπλακεί με τους σκοπιανούς σε συζήτηση για το όνομα. Το ελληνικό συμφέρον επιβάλει την απόλυτη άρνηση στο ζήτημα της χρήσης του ονόματος της Μακεδονίας από τους σκοπιανούς και τον οριστικό τους αποκλεισμό από το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Έως ότου δημιουργηθούν οι συνθήκες της πλήρους υποχώρησής τους στο ζήτημα του ονόματος, μια υποχώρηση που με βεβαιότητα θα έρθει.

 Με εκτίμηση

Ιωάννης Καλαϊτζίδης

Μέλος της συντονιστικής επιτροπής του Πανελλήνιου πατριωτικού Ελληνορθόδοξου κινήματος ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΣΗΜΑΙΑΣ

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *