Δευτέρα 13 Ιουλίου 2015

Ποίηση και ιστορία - Γράφει ο Κώστας Δανάς για το ialmopia.gr

Η ποίηση είναι ικανή ν’ αφουγκραστεί την ιστορία; Η ιστορία του εικοστού (20ου) αιώνα δίδαξε κάτι στην ποίηση;

Η ποίηση είναι συνείδηση σε κίνηση, είναι ταξίδι των αισθήσεων.

Στον βαθμό που η ιστορία καταφέρνει ν’ αλλάξει τον κόσμο, είναι σε θέση η ποίηση να διδαχθεί από την ιστορία.

Η ιστορία διδάσκει να αγνοούμε, να θέτουμε σε αμφισβήτηση ιδέες και εικόνες, να ξαναβλέπουμε δοξασίες και βεβαιότητες, να εξετάζουμε το παρελθόν και την ταυτότητα του παρόντος.

Η ιστορία διδάσκει στην ποίηση την αμείωτη εξαπάτηση του κακού, αναδεικνύοντας την ατέλειωτη βία, που κρύβεται πίσω από τις ανθρώπινες προθέσεις, την καταστροφική δύναμη μιας ανακόλουθης εμπιστοσύνης στον εαυτό της και τα ψεύδη μιας χιλιετούς κουλτούρας, τυραννισμένης από ανεκπλήρωτες χίμαιρες.

Η ποίηση γιγαντώνεται στην αμφιβολία. Η αμφιβολία είναι ένας τρόπος να κοιτάζει αναδρομικά στο μέλλον. Από εδώ απορρέει η αδιάκοπη αξία της μνήμης, η συμβίωση της ποίησης με την ανάμνηση.

Η ποίηση παλεύει ενάντια στην διαγραφή και την αμνησία, την ίδια στιγμή που θέτει σε αμφισβήτηση την αξία κάθε status.

Για την ποίηση η διάσωση και η διαμόρφωση είναι αδιαχώριστες έννοιες. Η ποίηση εξασφαλίζει την συνέχεια ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν, καταγράφοντας ρήξεις, σχισμές, κενά σε έναν τρόπο διαφορετικής συνέχειας, από εκείνη που παρουσιάζουν οι ιστορικοί και οι διανοούμενοι.

Έχει θέση η ποίηση σ’ έναν κόσμο όπως ο δικός μας, απογυμνωμένος από τις μεγάλες ουτοπίες; Η απάντηση είναι καταφατική.

Η ποίηση δεν είναι ξένη με την γενική κρίση που υπάρχει σε όλες τις τέχνες, σε όλες τις επιστήμες και σε όλες τις γλώσσες.

Η ιστορία βρίθει από καταστροφές που θα μπορούσαν να απαγορεύσουν την επιβίωση της ποίησης.

Η ίδια η έννοια της λυρικής ποίησης αγκάλιασε κατά τους αιώνες ακόμα και αντιφατικές ιδέες: Ένας λυρικός ποιητής της Αναγέννησης που λέει «εγώ» , δεν μιλά για τον εαυτό του, αλλά ενσαρκώνει ένα παγκόσμιο πρόσωπο, με το οποίο υποτίθεται ότι ταυτίζονται οι αναγνώστες του.

Έτσι η λυρική ποίηση μεταμορφώνεται από μια φόρμα δημόσιας τέχνης, σε μια φόρμα ιδιωτικής τέχνης.

Ο ρομαντισμός αναγνωρίζει ποιητικό στοιχείο στο ασαφές και στο αφηρημένο. 

Ποια είναι η αναντικατάστατη λειτουργία της ποίησης, στην σημερινή κοινωνία; Οι πιο αμείλικτοι εχθροί της είναι τα ΜΜΕ και το πολιτικό κατεστημένο. Με άλλα λόγια η ποίηση κακοποιείται βάναυσα, από εκείνη την δημοσιογραφική νοοτροπία που έχει εισβάλει κάτω από το όνομα του μεταμοντερνισμού, σε κάθε χώρο της κοινωνικής ζωής και της ανθρώπινης επικοινωνίας.

Οι εκπρόσωποι μιας τέτοιας νοοτροπίας, δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να προωθούν τον ηθικό κομφορμισμό (1), θεωρώντας την αδιαφορία ως ισότητα και την ιδιοτέλεια ως σεβασμό. Τα γεγονότα, οι σκέψεις, προβάλλονται και συμπιέζονται σε μια ενοποιητική οθόνη από εναλλασσόμενες εικόνες χωρίς καμιά φροντίδα για αμοιβαίες σχέσεις, που οι σχέσεις αυτές είναι δύσκολες στην ιστορική ροή.

Αλλά ο μεταμοντερνισμός (2) έβαλε σε κρίση, όχι μόνο την αριστοτελική αρχή, αλλά κα την ίδια την δυνατότητα ερμηνείας, χωρίς να προσφέρει εναλλακτικές λύσεις στο πρόβλημα της εποικοδομητικής αναφοράς στο παρελθόν.

Η ποίηση είναι ο μόνος τρόπος για να υπερασπίσει την ποικιλότητα και την διαφορετικότητα, για να εξερευνήσει ή να προσεγγίσει την ακαθόριστη πολυπλοκότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς, την ιδιοτέλεια της αγάπης και τους μίσους!

Η ποίηση διευρύνει τα νοήματα μέσα από την σημασιολογική πολυπλοκότητα.

Η ποίηση εξαπλώνει την αξία της γλώσσας κάνοντας τις λέξεις να μιλούν μεταξύ τους, και με τον τρόπο αυτό εκπαιδεύει τον ανθρώπινο νου στο ν’ αντιληφθεί την εκπληκτική πολυμορφία του κόσμου!...


Κώστας Δανάς
Ιατρός



Τον συγγραφέα φώτισαν, οι απόψεις του Φοίβου Γκικόπουλου, καθηγητή Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ.

1.κομφορμισμός: Η τάση του ατόμου να προσαρμόζει την συμπεριφορά του στις αντιλήψεις, τις συνήθειες, στα έθιμα της κοινωνίας, στην οποία ανήκει.

2.μεταμοντερνισμός: Ο ακραίος σχετικισμός στις αξίες και την επιστημονική μέθοδο, και η απόρριψη της αντικειμενικότητας.



0 comments:

Δημοσίευση σχολίου

Το ialmopia.gr επιτρέπει στον χρήστη να αναρτά τα σχόλια και τις απόψεις του σε επίκαιρα θέματα/συζητήσεις. Τα σχόλια και οι απόψεις αυτές εκφράζουν αποκλειστικά τις προσωπικές θέσεις του εκάστοτε χρήστη και δεν υιοθετούνται από το ialmopia.gr. Σε κάθε περίπτωση, ο χρήστης οφείλει να εκφράζεται με τρόπο ώστε να μην παραβιάζει τους ελληνικούς νόμους. Σε αντίθετη περίπτωση, το ialmopia.gr διατηρεί το δικαίωμα να αποκλείει το χρήστη από την εν λόγω υπηρεσία.

Με εκτίμηση, Η συντακτική ομάδα του ialmopia.gr

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *